Πινέλα και χρώματα

Το να γράψει κάποιος ένα κείμενο, μια ανάρτηση, ένα άρθρο, το οτιδήποτε, τέλος πάντων, είναι εύκολο. Το δύσκολο είναι να έχει κάτι να πει. Για παράδειγμα, να προσφέρει απλόχερα έναν προβληματισμό. Να μαγνητίσει τον αναγνώστη με το ύφος. Να επιχειρηματολογήσει. Να τεκμηριώσει. Κάτι αντίστοιχο ισχύει και στην λεκτική επικοινωνία. Πλείστοι είναι αυτοί που μιλάνε, αλλά ελάχιστοι εκείνοι που έχουν κάτι να πουν. Οι περισσότεροι εκτοξεύουν εύστοχα την άστοχη ατάκα τους ή επιδεικνύουν μια αμετροέπεια στους λόγους τους που προκαλούν δυσμενείς, μάλλον, εντυπώσεις.

Η περίοδος των Χριστουγέννων, καλώς ή κακώς, συνιστά ένα πρόσφορο πεδίο για τέτοιες καταστάσεις. Δεν γνωρίζω τον λόγο. Η αιτία μπορεί να συνοψίζεται στην «έκρηξη» καλοσύνης που παρατηρείται τις ημέρες των εορτών. Προσοχή, όμως! Η καλοσύνη δεν είναι σαν το γάλα. Δεν έχει, δηλαδή, ημερομηνία λήξεως. Μπορούμε να είμαστε χαρούμενοι, να διασκεδάζουμε, να κάνουμε δώρα και να λέμε και καμιά καλή κουβέντα όλο τον χρόνο; Μπορούμε να θυμόμαστε την ανθρωπιά μας και τις υπόλοιπες μέρες του έτους; Από εμάς, θαρρώ, εξαρτάται. Ίσως, πάλι, να μην ευθύνεται το «χριστουγεννιάτικο πυροτέχνημα» της καλοσύνης, αλλά αυτή η μανιώδης τάση για ανασκοπήσεις παντός είδους. Μια σύντομη, δηλαδή, επανεξέταση και παρουσίαση των σημαντικότερων στοιχείων ενός συνόλου. Για παράδειγμα, το πιο αστείο video της χρονιάς, τα πιο όμορφα γκολ ή ποιο μονδέλο αναδείχτηκε «πρωταθλήτρια» στο «ψαχτήρι» της google (φώτο). Επιτρέψτε μου, λοιπόν, να προβώ κι εγώ σε ένα είδος ανασκόπησης, έστω κι αν αυτό σημαίνει ότι θα πάρω το ρίσκο του να γράφω κάτι χωρίς να έχω τι να πω. Θα ήθελα, λοιπόν, να θυμηθούμε μαζί κάποια θέματα που συζητήσαμε εντός του έτους: 

• Οι άνθρωποι μπορεί να σε εκπλήσσουν. Τους βλέπεις εγκλωβισμένους σε τετριμμένους ρόλους. Ίσως βιάζεσαι να τους αποκρυπτογραφήσεις και να καταλήξεις σε οριστικά συμπεράσματα. Έρχεται, όμως, η στιγμή που ανακαλύπτεις ότι συνιστούν κάτι περισσότερο από αυτό που νόμιζες. Παρατηρείς μια νέα πτυχή της προσωπικότητάς τους που δεν είχες ανιχνεύσει. Ίσως διότι δεν έκανες τον κόπο να ψάξεις. Κι αυτό ισχύει και για τον ίδιο σου τον εαυτό.
• Ναι, υπάρχει κρίση. Όχι, δεν αναφέρομαι στα των οικονομικών. Η οικονομική κρίση, η οποία προέκυψε ως απόρροια της αξιακής και κοινωνικής κρίσης, είναι το αποτέλεσμα, όχι το αίτιο. Θα σας παρακαλούσα, όμως, να σκεφτείτε τον ρόλο σας σε αυτήν την ταλανίζουσα κατάσταση. Θέλετε να λειτουργείτε σαν άνθρωποι ή ως άνθρωποι; Θέλετε να είστε απαισιόδοξοι ή αισιόδοξοι; Θέλετε να είστε άνθρωποι ή ανθρωπάκια; Τι πιστεύετε ότι σας ταιριάζει; Τι πιστεύετε ότι θα σας βοηθήσει; Τι πιστεύετε ότι είναι σωστό; Οφείλω, πάντως, να σας υπενθυμίσω ότι στους ανέμους της κρίσης κάποιοι χτίζουν φράγματα και κάποιοι ανεμόμυλους. Εσείς;
• Ο άνθρωπος είναι ανενδοίαστος. Άπληστος. Εγωιστής. Ζητάει συνεχώς περισσότερα. Δύσκολα ικανοποιείται. Απορρίπτει την πολυπόθητη «λιτή αφθονία». Δεν διστάζει να κατακρεουργήσει οτιδήποτε προβάλλει ως/σαν εμπόδιο στον δρόμο του. Είτε πρόκειται για το φυσικό περιβάλλον, είτε για κάποιο άμοιρο ζώο, είτε για έναν συνάνθρωπό του. Αυτή η κατάσταση πυροδοτεί ένα είδος πλασματικής εξουσίας. Σαν ναρκωτικό. Δίχως κέντρο απεξάρτησης. Και, όπως έχουμε πει, το καλάμι αποδεικνύεται το πιο ατίθασο άλογο και ο άνθρωπος το πιο άγριο θηρίο.
• Η ψυχραιμία και η υπομονή δεν μαθαίνονται. Δεν υπάρχει κάποιο Πανεπιστήμιο που να διδάσκει ψυχραιμία και υπομονή. Ούτε επιβάλλονται. Δεν μπορείς να διατάξεις κάποιον να είναι ψύχραιμος και υπομονετικός. Ας καταλάβουμε, όμως, ότι αυτές τις δυο αρετές, πραγματικά υποτιμημένες, μπορούμε να τις καλλιεργήσουμε εσωτερικά. Κανείς δεν μπορεί να μας στηρίξει, αν εμείς οι ίδιοι δεν στηρίξουμε τον εαυτόν μας.
• Τα Χριστούγεννα αποτελούν θαυμάσια αφορμή για να ξεπεράσουμε τους φόβους μας. Συνιστούν μοναδική ευκαιρία για να ξεφύγουμε από το ύψος του βάθους που έχουμε περιέλθει. Ναι, όλοι φοβούνται. Αλλά όλοι, μηδενός εξαιρουμένου, ακόμα και οι αδαείς ή οι υπερόπτες, έχουν και όνειρα. Μην αφήσετε τους φόβους σας να επισκιάσουν τα όνειρά σας και να τα αφήσουν ανεκπλήρωτα. Ρεαλισμός και όνειρα, λοιπόν.

Τέλος, και παρά το γεγονός ότι ορισμένοι θα με χαρακτηρίσετε πιο γραφικό κι από το Πήλιο, θα ήθελα να ευχηθώ σε όλους, φίλους και εχθρούς, γνωστούς και αγνώστους, να αποσύρουν από τη νοητική τους αποθήκη το σετ με τα πινέλα και την παλέτα με τα χρώματα, και να ζωγραφίσουν στον αόρατο καμβά που εμφανίζεται μπροστά τους τον ιδεατό κόσμο τους. Καλή χρονιά!