Σήμερα θα μιλήσουμε για ποιότητα. Για πραγματική ποιότητα. Θα μιλήσουμε, επί της ουσίας, για ορισμένες παρερμηνείες που έχουν παρουσιαστεί από ανθρώπους που προσπαθούν να ερμηνεύσουν έναν όρο με λάθος κριτήρια. Για πάμε, λοιπόν. Ας υποθέσουμε ότι μια αθλητική ιστοσελίδα δημοσιεύει μια λίστα με την καλύτερη δεκάδα του ευρωπαϊκού μπάσκετ. Ή, αν προτιμάτε, μια δεκάδα με τους καλύτερους τερματοφύλακες του ποδοσφαίρου. Κάθε φορά που πέφτει στην αντίληψή μου μια τέτοια λίστα γελάω. Και γελάω για δυο λόγους. Πρώτον, με τα κριτήρια που ορίζει η δημοσιογραφική επιτροπή και, δεύτερον, με τα σχόλια του κοινού που διαβάζω. Στην πρώτη περίπτωση γελάω, διότι τα κριτήρια της επιτροπής ξεπερνούν τα όρια του επιτρεπτού ρεαλισμού και αγγίζουν την γελοιότητα, ενώ στη δεύτερη περίπτωση, αυτή με τα σχόλια, επικρατεί μια ατέρμονη γκρίνια για το ποιος είναι ο «καλύτερος», όπου ξεσπάει ένα όργιο ασχετοσύνης και εμπάθειας.
Μα, θα πει κανείς, αυτές οι προσεγγίσεις είναι υποκειμενικές. Σε μερικό βαθμό, ναι, είναι. Αλλά, διευρύνοντας τους νοητικούς σου ορίζοντες, χωρίς οπαδικές παρωπίδες, άγνοια και επιρροές από marketing ή δημοσιογράφους, θα καταλάβεις ότι πρόκειται για στυγνή αντικειμενικότητα. Σαν την Μόνικα Μπελούτσι (φώτο). Μπορεί να μην σου αρέσει ως γυναίκα -δεκτό και θεμιτό-, αλλά το να την χαρακτηρίσεις άσχημη, επειδή μπορεί να μην σου αρέσουν, π.χ., τα μάγουλά της, ξεπερνάει την σφαίρα της υπερβολής και σου χαρίζει ένα δωρεάν εισιτήριο για το ψυχιατρείο. Γιατί; Διότι, αντικειμενικά, όπως και να το δεις, από όποια πλευρά και να το εξετάσεις, είναι εξαιρετικά όμορφη. Ορισμένοι, λοιπόν, μπερδεύονται και τείνουν να ανακηρύξουν «καλύτερο» κάποιον που θεωρείται (πιο) ολοκληρωμένος, ταλαντούχος, θεαματικός ή αποτελεσματικός. Ή, ακόμα χειρότερα, δίνουν βαρύνουσα σημασία στην αριθμολαγνεία, δηλαδή σε τίτλους και ανούσια στατιστικά στοιχεία. Με βάση τους τίτλους, για παράδειγμα, οι καλύτεροι παίχτες θα ήταν ο Αλβέρτης, ο Ανατολάκης κι ο Ρόμπερτ Χόρι που «φοράει» εφτά δαχτυλίδια. Και αναφορικά με το κριτήριο του πόσο ολοκληρωμένος θεωρείται κάποιος, ο Γκάλης είναι κατώτερος του Διαμαντίδη επειδή δεν έχωνε τάπες στους αντιπάλους του. Απίστευτα πράγματα.
Το θέμα, επομένως, είναι η ατομική ποιότητα. Και η ατομική ποιότητα ενός παίχτη είναι έκδηλη. Δεν εννοώ μόνο πόσα γκολ ή καλάθια έχει πετύχει, αλλά πως τα έχει πετύχει. Και, σε τελευταία ανάλυση, δεν είναι μόνο τα γκολ. Αλίμονο! Για να μπει γκολ στο ποδόσφαιρο υπάρχουν ένα σωρό υποστηρικτικοί μηχανισμοί, εξίσου βαρύνουσας σημασίας. Με βάση την παραπάνω πρόταση ίσως την Χρυσή Μπάλα θα έπρεπε να την πάρει ο Νόιερ κι όχι ο Κριστιάνο Ρονάλντο. 'Οπως την είχε πάρει κάποτε ο Καναβάρο. Οι καλύτεροι -ή, αν προτιμάτε, ο καλύτερος- κάνουν μια μαγική ενέργεια να φαίνεται τόσο απλή. Τόσο συνηθισμένη. Τόσο γήινη. Να φαντάζει σχεδόν εφικτή ακόμη κι από άτομα που δεν έχουν ακουμπήσει ποτέ τόπι. Να τους βλέπεις να εφορμούν προς το καλάθι με αρχοντικό στυλ. Να κρατάνε την μπάλα στα πόδια τους με χαρακτηριστική ευκολία. Λες και γεννήθηκαν με αυτή. Έβλεπες, για παράδειγμα, τον Ζιντάν να απεγκλωβίζεται από τρεις αντιπάλους και νόμιζες ότι δεν τον μάρκαρε κανείς. Χωρίς υπερένταση. Με απλότητα. Έβλεπες τον αυθεντικό Ρονάλντο να ντριμπλάρει την αντίπαλη άμυνα, ακόμα και με ένα γόνατο, κι όταν πήγαινες να αντιγράψεις τις ντρίμπλες του έπεφτες κάτω και μάτωναν τα γόνατά σου. Έβλεπες τον Χακίμ να κάνει προσποιήσεις, να ξανακάνει προσποιήσεις, με τόσο απλό τρόπο, να στέλνει τον αντίπαλο για βρούβες και να καρφώνει με το ένα χέρι την μπάλα στο καλάθι. Έβλεπες τον Γκάλη να απογειώνεται, πάντοτε με χάρη, απέναντι σε μεγαθήρια, απέναντι σε τρεις και τέσσερις αντιπάλους, απέναντι σε κάθε αμυντικό σύστημα, και παρατηρούσες την θλίψη και την απόγνωση στα πρόσωπα των αντιπάλων. Ξέρετε το μέγεθος της ψυχολογικής φθοράς που σου δημιουργεί το να αφιερώνεις ολόκληρο τον μηχανισμό της ομάδα σου
πάνω σε έναν παίχτη, κι αυτός να σμπαραλιάζει κάθε αμυντικό
σύστημα; Ξέρετε τι είναι να πρέπει να μαρκάρεις έναν παίχτη και να μην
ξέρεις το πως; Κι αυτό δεν το καταλαβαίνεις μέσα από βιντεάκια και βερμπαλισμούς. Ούτε από πρωτοσέλιδα εφημερίδων. Την μαγεία αυτή για να την νοιώσεις πρέπει να έχεις ανοιχτούς ορίζοντες και να έχεις παρακολουθήσει τον παίχτη live. Μόνο έτσι θα καταλάβεις το impact. Τα κριτήρια, με άλλα λόγια, για το ποιος ένας παίχτης χαρακτηρίζεται καλύτερος είναι δύο: ο τρόμος που προκαλεί στους αντιπάλους του και η διάρκεια στην καριέρα του. Όλα τα υπόλοιπα αποτελούν δημοσιογραφικά ευφυολογήματα. Όσο για την άποψη ότι δεν μπορείς να συγκρίνεις παίχτες από διαφορετικές εποχές, δεν μπορώ να αναφέρω κάτι περισσότερο από αυτά που έχω ήδη σχολιάσει σε προηγούμενες αναρτήσεις. Με βάση αυτή την παράλογη λογική, δεν μπορούμε να συγκρίνουμε τον Σαμπόνις με τον Σαρικόπουλο και τον Μπαρέζι με τον Παρασκευαΐδη.
Κάτι αντίστοιχο ισχύει και για τις ομάδες. Τι σημαίνει καλύτερη ομάδα; Αυτή που βάζει περισσότερα γκολ; Αυτή που είναι αποτελεσματική; Αυτή που
κερδίζει τίτλους; Αυτή που χαρίζει θέαμα; Και τι σημαίνει θέαμα; Για
άλλους θέαμα είναι το ιταλικό ολοκληρωτικό στήσιμο μιας ομάδας, από την άμυνα
έως την επίθεση, και για άλλους το τρέξιμο, τα τακουνάκια και τα πολλά γκολ
της ισπανο-λατινικής σχολής. Για παράδειγμα, ορισμένοι θεωρούν το παιχνίδι της Λιμόζ εξαιρετικό και κάποιοι άλλοι γουστάρουν την θαυμάσια τακτική αναρχία της Ρεάλ Μαδρίτης, με τους παίχτες να ξεχύνονται σαν βέλη στην αντεπίθεση και να αρέσκονται να τρέχουν με την μπάλα στα πόδια. Κατά την ταπεινή μου άποψη, το κριτήριο για το ποιες ομάδες είναι καλύτερες προέρχεται από την συναισθηματική αντίδραση των αντιπάλων όταν κληθούν να τις αντιμετωπίσουν. Να ανοίγουν το καλεντάρι, να βλέπουν ότι στο επόμενο ματς σε αντιμετωπίζουν και να διαγράφουν, άμεσα, χωρίς δισταγμό, κάθε σκέψη για αυτό το παιχνίδι. Να προεξοφλούν το αποτέλεσμά του. Να μην σκέφτονται καν ότι μπορούν να αποκομίσουν κάτι από τη συγκεκριμένη δοκιμασία. Κι αυτή η συναισθηματική αντίδραση να συμβαίνει για ορισμένα χρόνια. Να υπάρχει, δηλαδή, διάρκεια. Όποιος θυμάται τους Chicago Bulls του Τζάκσον και την Μπαρτσελόνα του Γκουαρδιόλα καταλαβαίνει τι εννοώ.
Υ.Γ.1 Τον τελευταίο καιρό βρίσκομαι σε νοητικό οργασμό. Διακατέχομαι από παρά πολλές σκέψεις (κυρίως αθλητικές), αλλά, δυστυχώς, δεν έχω τον χρόνο να τις αποτυπώσω επί της οθόνης.
Υ.Γ.2 Ωμή δύναμη.
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
ΑπάντησηΔιαγραφήΤα είπες όλα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΧάρης
ΑπάντησηΔιαγραφήΣυμφωνώ με τον Κάνθαρο. Οι ομαδάρες (ανεξαρτήτως αν ξερνάνε 5άρες, ή επιβάλλονται χαλαρά με 1-0 και γρανιτένια άμυνα) και οι παικταράδες (ανεξαρτήτως αν είναι σαΐτες, δυνατοί, αντιαθλητικοί, εγκεφαλικοί, δαντελένιοι, ντριμπλέρ, κλπ) συνήθως σπέρνουν τον τρόμο στους εντός αγωνιστικού χώρου αντιπάλους. Τους αντιπάλους προπονητές και παίκτες. Παίκτες σαν τους Pele, Maradona, Platini, Zidane, Ronaldo, Jordan, Magic Johnson, Shaquille O' Neal, Γκάλη, και ομάδες σαν τον Ajax του 70, την Εθνική Βραζιλίας του Pele, την Real των πρώτων Galacticos, την Barcelona του Guardiola, την Εθνική Ισπανίας της εποχής μας, τους Chicago Bulls, την Εθνική μπάσκετ της Σερβίας (μέχρι πριν 10 χρόνια) δεν τους αντιμετώπισε κανείς επιτυχώς παρά μόνο με ημίμετρα.
Τα όσα λένε οι διοικήσεις μέσω κύκλων και οι κωλοφυλλάδες στα πρωτοσέλιδα βάσει της αριθμολαγνείας είναι για γέλια. Να 'χαμε τουλάχιστον εφημερίδες σαν τις αγγλικές (που δεν χαρίζονται σε κανέναν και με την ειρωνεία τους θέλουν να μοιράσουν χαμόγελα) κάτι θα γινόταν.
Θα σχολιάσω το θέμα περί σύγκρισης αθλητών από άλλες εποχές. Πιστεύω κατ' αρχάς ότι πιο σωστό είναι να συγκρίνουμε παίκτες που έπαιξαν σε ίδιες περίπου εποχές. Δεν χρειάζεται να αναλύσουμε αν ο άμπαλος Κουτσοκώστας που παίζει σήμερα στις Κουκουβάουνες μπορεί να συγκριθεί με θρύλους του παρελθόντος. Μιλώ για τους κορυφαίους κάθε εποχής. Οι παλαιοί παίκτες ήταν μεγαλωμένοι και προπονημένοι αλλιώς, πιο φτωχά δηλαδή, και αυτό είναι κατανοητό. Άλλη διατροφή, άλλος τρόπος ζωής, άλλο επίπεδο προπόνησης και προπονητών, άλλο επίπεδο υποστήριξης από γιατρούς και φυσιοθεραπευτές.
Σήμερα μπορεί να έχουμε πιο "φτωχό" ποδόσφαιρο σε ατομικό επίπεδο, αλλά επειδή οι παίκτες είναι πιο αθλητικοί αντέχουν περισσότερο. Σε παλαιότερες εποχές, ας πούμε το '80, ο αντίστοιχος τρεχαλατζής Cristiano Ronaldo στα 30 του όχι δεν θα έβαζε παραπάνω γκολ από τους αγώνες όπου συμμετέχει (χωρίς μάλιστα να είναι επιθετικός περιοχής), αλλά θα περπάταγε σαν τον Gerrard, μπορεί να καθόταν και πάγκο. Μιλώντας αντίστροφα, δεν πιστεύω ότι ο Pele σήμερα θα έκανε όσα στην εποχή του. Το 60/70 οι περισσότεροι μαρκάρανε με τα μάτια, πόσο μάλλον στο βραζιλιάνικο πρωτάθλημα. Σήμερα δεν υπάρχουν ακάλυπτοι χώροι για να κάνει τα μαγικά του ο Pele. Φαίνεται και από τους ζογκλέρ που έρχονται σήμερα από την Βραζιλία στην Ευρώπη και αντί να μαγεύουν ξεφτιλίζονται. Τα ίδια ισχύουν και για το μπάσκετ, αν και το ατομικό επίπεδο έχει πέσει περισσότερο.
Χάρη, η αφορμή για το παρόν άρθρο ήταν κάτι λίστες με τους καλύτερους Ευρωπαίους μπασκετμπολίστες των τελευταίων 35 ετών. Μόλις είδα τα κριτήρια άρχισα να γελάω. Τα κριτήρια, κατ' εμέ, είναι αυτά που αναφέρω στο κείμενο. Ο τρόμος που σου προξενούσε ο αντίπαλος και για πόσο χρόνο υπήρχε αυτή η κατάσταση. Όλα τα άλλα είναι για λαϊκή κατανάλωση. Και λυπήθηκα, κατά κάποιον τρόπο, διότι στις παραπάνω λίστες με τους καλύτερους Ευρωπαίους υπήρχαν και δημοσιογράφοι που γνωρίζουν, υποτίθεται, το άθλημα (Σκουντής και Παπαδογιάννης). Πώς δέχτηκαν να συμφωνήσουν σε αυτά τα γελοία κριτήρια;
ΑπάντησηΔιαγραφήΑπό εκεί και πέρα, είναι φανερό ότι για τις ομάδες ο όρος ''διάρκεια'' λαμβάνει μικρότερες διαστάσεις από ό,τι για τους παίχτες. Μια τρομερή ομάδα, για παράδειγμα, θα μείνει στην κορυφή για τρία, και με δόση υπερβολής, ίσως τέσσερα χρόνια. Αντίθετα, ένας παίχτης μπορει να έχει αισθητά μεγαλύτερη διάρκεια που φτάνει ακόμα και τα διπλάσια χρόνια.
Όσο για τις συγκρίσεις παιχτών από διαφορετικές εποχές νομίζω ότι είναι εφικτή, αρκεί να έχουμε εικόνα και για τους δυο παίχτες. Αν δεν έχουμε εικόνα, είναι εξαιρετικά άδικο να προβείς σε μια τέτοια σύγκριση. Με άλλα λόγια, δεν μπορώ να συγκρίνω έναν θρύλο της δεκαετίας του 1930 με κάποιον τωρινό παίχτη. Αφού δεν έχουμε εικόνα και γνώση. Επίσης, είμαι της άποψης ότι οι βασικοί άγραφοι κανόνες, οι βασικές αρχές, π.χ., του ποδοσφαίρου είναι ίδιοι και απαράλλαχτοι. Κάποιος που κατείχε τον συνδυασμό γνώση ποδοσφαίρου και μπάλας πριν τριάντα χρόνια, να είσαι σίγουρος ότι και πάλι στους κορυφαίους θα βρισκόταν.
Σήμερα, με μεγάλη μου λύπη, παρατηρώ ότι υπάρχει μια αποστροφή από το ταλέντο και μια μετατροπή αυτού στο να φτιάξουμε αθλητές. Μα, αγαπητέ Χάρη, το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ είναι έμπνευση, είναι δημιουργία, ευφυία. Αλίμονο αν οι παίχτες ενός ομαδικού αθλήματος είναι όλοι αθλητές. Θα χανόταν το απρόοπτο, θα χανόταν το απρόβλεπτο, θα χανόταν η μαγεία! Να έχει την μπάλα ο Τζόρνταν και να μην ξέρεις τι θα κάνει. Να έχει την μπάλα ο Χακίμ και να μην μπορείς να καταλάβεις το footwork του παίχτη. Να έχει την μπάλα ο Μέσι και να σκέφτεσαι αν θα βγάλει μια τρομερή κάθετη, αν θα περάσει τον αντίπαλο ή αν θα σουτάρει στην αριστερή γωνία όπως έκανε στο ματς με την Ντεπορτίβο χθες το βράδυ. Κι αυτό παρατηρείται περισσότερο στο μπάσκετ παρά στο ποδόσφαιρο. Δυστυχώς οι παιχταράδες στο μπάσκετ είναι ένα εξαιρετικό σπάνιο είδος και κυριαρχεί η μετριότητα. Τώρα παίρνουν όλοι μια μπάλα και εφορμούν προς το καλάθι. Κι αν κάνει κάποιος, μία φορά στους είκοσι αγώνες, μια κίνηση που έκαναν οι Γκάλης, Χακίμ, Στόκτον, Μαλόουν, Μπερντ, Ντράζεν κ.ά. δέκα φορές σε έναν αγώνα, καταλαβαίνεις πόσο τρομακτικά έχει πέσει η ποιοτική στάθμη.
Και κάτι τελευταίο: Με τα λίγα που γνωρίζω, η κλωτσιά που έτρωγε ο Πελέ πήγαινε σύννεφο.
Τελικά καλύτερος ειναι αυτός που εμπνέει περισσότερο κόσμο με την συνολική του παρουσία και οχι πάντα ο σούπερ σταρ με τα πολλά πρωταθλήματα.
ΑπάντησηΔιαγραφήΑναρωτιέμαι αν μπαίνει αυτο ο παράγοντας στα κριτήρια επιλογών των καλύτερων αθλητών.
Καιμη ξεχνάμε, σπορ δεν ειναι μόνο το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ.
Καλημέρα.
Τζονάκο, για μένα ο καλύτερος είναι αυτός που κάνει το δύσκολο να φαίνεται απλό. Αυτός που όταν τον αντιμετωπίζεις αγχώνεσαι. Αυτός που έχει διάρκεια.
ΑπάντησηΔιαγραφήΝαι, δεν είναι μόνο το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ. Έχεις απόλυτο δίκιο. Απλά δεν κατέχω τα άλλα σπορ για να μπορέσω να φέρω παραδείγματα.