Ρεαλισμός και επιλογή

Ας μιλήσουμε λίγο για τακτική. Κι όπως πάντα, μια καλή τακτική επηρεάζεται άμεσα από τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των παιχτών και τα θέλω του προπονητή. Αν το αγωνιστικό πλάνο συμβαδίζει με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των παιχτών, τότε κλίνουμε προς τον τακτικό ρεαλισμό. Αν, όμως, επαφίεται στα θέλω του προπονητή, τότε αναφερόμαστε σε τακτική επιλογή. Βέβαια, υπάρχουν και οι αστάθμητοι παράγοντες που οδηγούν έναν προπονητή σε τακτική αναγκαιότητα (π.χ. αποβολή, τραυματισμός) -αν και η τακτική αναγκαιότητα συχνά μεταφράζεται -κι όχι αδίκως- ως τακτική επιλογή. 

Ένας μεγάλος προπονητής προκρίνει την τακτική επιλογή. Τι σημαίνει αυτό; Ότι διδάσκει ένα συγκεκριμένο σύστημα (ουσιαστικά προσαρμόζει τους παίχτες στο σύστημα), κανονίζει με ακρίβεια την διάταξη των παιχτών στο χώρο και καλύπτει εκ των προτέρων, δηλαδή από την προπόνηση ή τα αποδυτήρια, ενδεχόμενη εξέλιξη που λαμβάνει μέρος στο γήπεδο (π.χ. να προηγηθεί στο σκορ ή να μείνει με δέκα παίχτες). Κι αυτό συμβαίνει, διότι τέτοιοι προπονητές θέλουν να παίζουν ποδόσφαιρο πρωτοβουλίας. Και τι σημαίνει ποδόσφαιρο πρωτοβουλίας; Θα το θέσω άκρως συνοπτικά: να αφήνεις τον αντίπαλο να προσαρμόζεται πάνω σου. Για παράδειγμα, τέτοιοι προπονητές είναι ο Σερ Άλεξ και ο Μουρίνιο. Αλλά κι εδώ, στην Ελλάδα, θαυμάσαμε έναν τέτοιο προπονητή: τον Βαλβέρδε. Βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τέτοιου είδους προπονητές απαιτούν παίχτες με συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, μεγάλα μπάτζετ και αρκετή στήριξη για να υλοποιήσουν τα σχέδιά τους -προφανώς τους ασκείται και μεγάλη πίεση. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, τον Βενγκέρ να κάθεται στον πάγκο της Κέρκυρας και να θέλει να επιβάλλει τα θέλω του. Θα τα πήγαινε χειρότερα κι από τον Νίκο Νιόμπλια.

Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν και εκείνοι που είναι πιο ρεαλιστές και πιο πρακτικοί. Συνήθως, αυτού του είδους οι προπονητές, δεν προτιμούν τα ρίσκα. Δείχνουν μια προτίμηση στο ποδόσφαιρο αναμονής. Δεν έχουν πρόβλημα να αναθεωρήσουν το σύστημα -ουσιαστικά να ταιριάξουν το σύστημα στο υπάρχον ρόστερ-, να αξιοποιήσουν όλους τους διαθέσιμους παίχτες, να μοιράζουν ελεύθερους ρόλους ή να προσθέσουν σκοπιμότητα. Επίσης, είναι ιδιαίτερα εφευρετικοί και δείχνουν μια τάση στο να κατευθύνουν τους παίχτες τους, αφού ψάχνουν τρόπους να προσαρμοστούν στην πρωτοβουλία του αντιπάλου και -γιατί όχι- να τρυπήσουν την αγωνιστική του πανοπλία. Τέτοιος προπονητής, λόγου χάρη, είναι ο Χόντγκσον. Από το ελληνικό πρωτάθλημα θα μπορούσαμε να διαλέξουμε τον Αναστόπουλο. 

Προφανώς υπάρχουν και προπονητές που είναι πολύ δύσκολο να τους κατατάξεις σε μία από τις δύο κατηγορίες. Αυτό συμβαίνει διότι, είτε ένας προπονητής επιλεγεί τη μέση λύση μεταξύ τακτικού ρεαλισμού και τακτικής επιλογής (π.χ. Αντσελότι ή Αναστασιάδης), είτε ποντάρει υπερβολικά σε συγκεκριμένα τακτικά στοιχεία (π.χ. κατενάτσιο), είτε είναι μπερδεμένος ή, όπως λέγεται, έχει εμμονές. Σαν τον Αλκαράθ του Άρη (φώτο). Προσοχή, όμως: το άρθρο δεν στοχεύει σε μια δριμεία επίθεση προς τον Ισπανό τεχνικό. Αυτό έλειπε! Είμαι σίγουρος πως κάνει ό,τι μπορεί με το ρόστερ που διαθέτει. Ούτε έχω πρόβλημα με τους ποδοσφαιριστές του Άρη, αρκεί να μην είναι αδιάφοροι. Και είμαι σίγουρος ό,τι ουδείς εξ ημών μπορεί να τους απαγγείλει τέτοια κατηγορία.

Ξεκινώ, λοιπόν, από την αμυντική ανισορροπία. Είναι προφανές ότι υπάρχει κακή διαχείριση της αδύναμης πλευράς. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε πλείστους παράγοντες, π.χ. άστοχη προπονητική οδηγία, αργές επιστροφές, κακή αλληλοκάλυψη, έλλειψη αμυντικής προσήλωσης κ.ά. Στην περίπτωση μας, και επειδή δεν γνωρίζω τι οδηγίες δίνει ο Αλκαράθ στους παίχτες, πρόκειται περί αργών επιστροφών (ιδίως των ακραίων μπακ), κακής διαγώνιας αλληλοκάλυψης (από τα αμυντικά χαφ) και έλλειψη αμυντικής προσήλωσης (π.χ. Παπαζαχαρίας). Κι όπως προσέξατε, ουσιαστικά αναφέρομαι στην τακτική παιδεία των παιχτών. Διότι υπάρχει και η τεχνική (αν)επάρκεια. Για παράδειγμα, ο Γιαννίτσης, όσο φιλότιμος και να είναι, δεν μπορεί να δώσει πάσα στα πέντε μέτρα. Κυριολεκτικά. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει πρόβλημα στην δεύτερη πάσα, και κατ' επέκταση στην ανάπτυξη, καθώς ο κεντρικός αμυντικός δεν μπορεί να παίξει με την μπάλα κάτω.

Έστω, όμως, ότι η μπάλα δεν μετατρέπεται σε ρουκέτα ή δεν χάνεται, και φτάνει στα κεντρικά χαφ. Τι θα συμβεί; Θα αρχίσουν οι οριζόντιες πασούλες -εξαιρείται μερικώς ο Κοέλιο, ο οποίος έχει δείξει ότι μπορεί να μοιράσει την μπάλα διαγώνια. Τα κεντρικά χαφ, δηλαδή, δεν μπορούν να δημιουργήσουν και δεν μπορούν να παίξουν κάθετα -εντούτοις, στο τελευταίο ματς, με τον Πανιώνιο, ο Οικονομόπουλος δεν κρύφτηκε, ζήτησε μπάλα και φανέρωσε τάση για κάθετο παιχνίδι. Σε μια τέτοια περίπτωση, αυτό θα σήμαινε πλαγιοκόπηση από τα εξτρέμ ή επέλαση των ακραίων μπακ, προκειμένου να γίνει το όβερλαπ. Το βλέπουμε αυτό στον Άρη; Ο Γιαννώτας θέλει μια μπάλα δική του και πέφτει από πλευρικούς ανέμους, ο Καζναφέρης είναι επιπόλαιος και ερωτοτροπεί με κάρτες κι ο Μαργαρίτης ξεχνάει ότι είναι πλάγιος μπακ -ο Καραγιάννης κι ο Σουνάς προσπαθούν υπέρ το δέον και δείχνουν να έχουν potential, αλλά η βάναυση αξιοποίησή τους είναι πολύ πιθανό να τους κάψει τη γούνα. Κι όταν χαθεί η μπάλα, τι συμβαίνει; Έχουμε γρήγορες επιστροφές; Πόσες κόντρες, άραγε, έχουμε δεχθεί από τους αντιπάλους μας; Τουλάχιστον στα τελευταία ματς έχουμε βελτιωθεί σε αυτόν τον τομέα. Κι αυτό, διότι έχουμε προσθέσει σκοπιμότητα στο παιχνίδι μας.

Και κλείνουμε με την επιθετική γραμμή, όπου θα σταθώ στην επιβλητική παρουσία του Αγκάνθο. Ο ρόλος του ως target man είναι σημαντικότατος. Επίσης, είναι εκτελεστής, αλλά και δημιουργός, καθώς, αν και δεν πρέπει να είναι αυτή η αποστολή του, μπορεί να παίξει σχετικά καλά με πλάτη, να κρατήσει μπάλα και να σπάσει το τόπι στους συμπαίχτες του που κάνουν κίνηση. Ωστόσο, είναι φανερό ότι ο Άρης είναι μερικώς (;) εξαρτημένος από την παρουσία του Αγκάνθο. Το ευοίωνο είναι ότι το πρωτάθλημα είναι χαμηλής ταχύτητας και ποιότητας. Οι περισσότεροι αντίπαλοι παίζουν συντηρητικά, έχουν προβληματικές άμυνες, επιτίθενται με τέσσερις παίχτες και βγάζουν κόντρα με δύο κορμιά. Επομένως, οι πειραματισμοί του Αλκαράθ ίσως δεν έχουν και τόση σημασία. Ας μην ξεχνάμε, επίσης, ότι αυτό που εμείς αποκαλούμε εμμονή, στην πραγματικότητα μεταφράζεται ως ατέλεια ή ψεγάδι στο αγωνιστικό πλάνο. Ελπίζω, τουλάχιστον, να μην υπάρχουν εσκεμμένα φαινόμενα παραμερισμού ορισμένων παιχτών και να υιοθετήσουμε ένα σύστημα που αρμόζει στους παίχτες. Διότι το 4-4-2 σε αυτόν τον Άρη, δεν ταιριάζει.

Υ.Γ.1 Δεν θα εκπλαγώ αν ο Αλαφούζος διώξει τον εαυτό του και στη θέση του Προέδρου τοποθετήσει τον Λυριτζή και τον Οικονόμου. Έστω τον Πορτοσάλτε. Για τον Αλαφούζο, όμως, θα τα πούμε σύντομα.

Υ.Γ.2 Οι Def Leppard κυκλοφορούν, το 1987, το ''Hysteria''. Το αποτέλεσμα; Πραγματική υστερία!

Out of touch out of reach yeah, You could try to get closer to me, I'm in love I'm in deep yeah, Hypnotized I'm shakin' to my knees, I gotta know tonight, If you're alone tonight, Can't stop this feelin', Can't stop this fire...