Χριστούγεννα: Μοναδική ευκαιρία

Τι είναι τα Χριστούγεννα; Περίοδος υπερκατανάλωσης, θα πουν ορισμένοι. Αργία και ξεκούραση, θα δηλώσουν κάποιοι άλλοι. Θρησκευτική εορτή, θα ισχυριστούν μερικοί. Δεν θα διαφωνήσω. Νομίζω, όμως, ότι αντιπροσωπεύει κάτι διαφορετικό· κάτι παραπάνω από μια θρησκευτική εορτή, ένα πανηγυράκι ή ένα όργιο κατανάλωσης. Θεωρώ πως συνιστούν μια μοναδική ευκαιρία να δούμε τα πράγματα νηφάλια. Με αποκρυσταλλωμένη άποψη. Απαλλαγμένοι, έστω μερικώς, από υπέρμετρη γκρίνια, μιζέρια, εμπάθεια, άγχος, νεύρα και έριδες -αλλά πάντοτε προσγειωμένοι στην ανθρώπινη ιδιότητά μας. Όμως, για να συμβεί αυτό, πρέπει να ξεκινήσουμε από τον εαυτό μας. 

Ναι, από τον ίδιο μας τον εαυτό. Για παράδειγμα, να σπεκουλάρουμε τα λάθη μας. Να εντοπίσουμε τις αδυναμίες μας. Να υποστούμε μία μορφή αυτοκριτικής. Δυστυχώς, όμως, αποκτήσαμε τη συνήθεια να υποκρινόμαστε μπροστά στους άλλους σε τέτοιο βαθμό, ώστε αρχίσαμε να υποκρινόμαστε και μπροστά στον εαυτό μας -μα, τι θράσος! Να λέμε ψέμματα στον εαυτό μας. Να προσπαθούμε να κρυφτούμε από αυτόν. Λες και αν δεν αντικρίσεις το είδωλό σου στο καθρέφτη, απαλλάσσεσαι από τις έγνοιες και τα προβλήματά σου. Κι όπως έχουμε πει, αντί να συμφιλιωθούμε με τον καθρέφτη μας, προτιμούμε να τον σπάσουμε. Προσοχή, όμως: η αυτοκριτική δεν είναι μια μορφή αυτομαστιγώματος. Δεν είναι ένα είδος τιμωρίας που πρέπει να επιβάλεις, και μάλιστα αναφανδόν, στον εαυτό σου. Δεν είναι ένας τύπος δικαστηρίου, όπου κρίνεσαι ένοχος με συνοπτικές διαδικασίες. Ειδάλλως, θα τους κρίνεις όλους πολύ βιαστικά, πολύ σκληρά και, συχνά, πολύ άδικα. Ούτε πρόκειται για διαφημιστική καμπάνια ή κουτσομπολιό: σε μια τέτοια περίπτωση ουδείς θα σε πάρει στα σοβαρά, ούτε καν ο εαυτός σου. Αντίθετα, συνιστά μια σύνθετη νοητική λειτουργία, η οποία πρέπει να συμβαίνει συνειδητά και μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, που αφυπνίζει το είναι μας και παραμερίζει το εγώ μας. Ουσιαστικά, υποχρεώνει -με την καλή έννοια- το άτομο να εισαχθεί σε μια διαδικασία προσωπικής αναβάθμισης, αυτογνωσίας και αυτοβελτίωσης. Κι όταν γράφω αυτοβελτίωση, εννοώ ακριβώς αυτό. Δεν αναφέρομαι σε αλλαγή προσωπικότητας. Όχι, βέβαια! Αλίμονο! Ούτε να υπάρξει άναρχη στροφή προς μια αξιοπερίεργη κατεύθυνση που δεν μας αρμόζει και δεν μας εκφράζει. Και φυσικά, δεν υπονοώ να επιδιώξουμε την τελειότητα ή να υποταχθούμε πλήρως στα θέλω των άλλων: αυτά αρμόζουν μονάχα στους θιασώτες του δονκιχωτισμού -ή σε μωρούς. Εξάλλου, η τελειότητα είναι άκρως υποκειμενική: κάτι που εσείς θεωρείτε ατελές, στα δικά μου μάτια μπορεί να φαντάζει τέλειο -προφανώς ισχύει και το αντίθετο. Απλά, μέσω αυτής της διαδικασίας, θα (προσπαθήσουμε να) γίνουμε καλύτεροι. Πιο ποιοτικοί. Πιο ανθρώπινοι.

Κατόπιν, θα διαπιστώσεις, με πρωτοφανή έκπληξη, ότι το να είσαι αντικειμενικός με τον εαυτό σου είναι κάτι ευκολότερο και σημαντικότερο από όσο νόμιζες -αποτελεί μέγιστο προσωπικό παράσημο. Θα πρέπει να ξέρουμε ότι δεν είναι ντροπή ή αδυναμία να παραδεχτείς τα λάθη σου. Να πεις ευχαριστώ. Να ζητήσεις συγγνώμη. Να δείξεις μετάνοια. Να συγχωρέσεις. Να αποκαταστήσεις μια αδικία. Να εκφράσεις το πως νοιώθεις. Το να ''τσαλακώσεις'' συνειδητά, έστω αυθόρμητα, το προφίλ σου, δεν αποτελεί έγκλημα: φανερώνει γνησιότητα και βγάζει (συν)αίσθημα -εντούτοις, επιμένουμε να επικεντρωνόμαστε στο πόσο καλά υπηρετεί ο καθείς το προφίλ που έχει φτιάξει ή έχουμε φτιάξει εμείς για αυτόν. Επομένως, αυτά τα Χριστούγεννα, ας προσπαθήσουμε να φανούμε αντάξιοι των προσδοκιών που τηρούν για εμάς τα αγαπημένα μας πρόσωπα. Ας προσπαθήσουμε να θυμόμαστε ότι υπάρχουν άνθρωποι, καλοί άνθρωποι, με ευγενή κίνητρα, που μας αγαπάνε πραγματικά για αυτό που είμαστε, παρά τα ελαττώματα, τις ατέλειες και τις αδυναμίες που μας χαρακτηρίζουν. Κι αυτά τα άτομα θα πρέπει να τα κρατήσουμε κοντά μας. Μαζί τους πρέπει να κυνηγάμε ''πεταλούδες''. Οι ημέρες αυτές, λοιπόν, αποτελούν θαυμάσια αφορμή για να βάλουμε μπρος τις νοητικές μας μηχανές. Είναι οι καλύτερες όλων για να δείξουμε ότι μπορούμε να φερθούμε ως άνθρωποι κι όχι σαν άνθρωποι. Να το κάνουμε πράξη. Πραγματικότητα. Μια πραγματικότητα που πρέπει να αποτυπώνεται με πυρωμένο σίδερο στο μυαλό μας και στην καρδιά μας, δηλαδή να θεμελιωθεί σε κάθε εποχή του χρόνου. Πώς θα γίνει αυτό; Δεν χρειάζονται ακριβά δώρα. Δεν χρειάζονται ψεύτικα προφίλ. Δεν χρειάζονται ανειλικρινείς κινήσεις που επιβάλλονται από την εθιμοτυπία των ημερών. Μόνο αυθεντικότητα. Ένα κόκκινο τριαντάφυλλο (φώτο) αρκεί. Ένα συμβολικό δωράκι. Μια καλή κουβέντα. Ένα όμορφο κοπλιμάν. Το κέρασμα ενός φαγητού ή ποτού. Ένα τηλεφώνημα για χρόνια πολλά. Τόσο απλά είναι τα πράγματα. Ας μην τα κάνουμε δύσκολα. Αυτά είχα να πω, λοιπόν. Συγχωρέστε με αν σας κούρασα. Εύχομαι σε όλους καλά Χριστούγεννα!

Υ.Γ.1 Με αφορμή μια κουβέντα που είχα πρόσφατα περί δώρων, ας πω δυο πράγματα. Αρκετές φορές το να κάνεις ένα δώρο σε κάποιον, δημιουργεί μια υποχρέωση που προσδιορίζεται τόσο στην αποδοχή όσο και στην ανταπόδοση. Συμφωνώ ότι η αποδοχή ενός δώρου θεωρείται απαραίτητη -ακριβώς σαν να σου κάνουν ένα κοπλιμάν: όταν το ακούς, χαμογελάς, το δέχεσαι και λες ευχαριστώ. Όμως, προσωπικά, όταν κάνω δώρο σε κάποιον, αδιαφορώ πλήρως για την υποχρέωση της ανταπόδοσης: δεν περιμένω ανταλλάγματα. Δεν με ενδιαφέρει και είμαι απόλυτος σε αυτό. Όταν κάνω δώρα, λοιπόν, το κάνω με την καρδιά μου κι όχι για να καλοπιάσω κάποιον φίλο ή κάποια γκόμενα, αλλά για να τον/την δω χαρούμενο, πράγμα που σημαίνει ότι αυτόματα αισθάνομαι κι εγώ χαρούμενος. Αισθάνομαι γεμάτος. Και προφανώς δεν τα προσφέρω σε όλα τα άτομα. Το να διαλέγω, εγώ, ο Κωστής, ένα δώρο για κάποιον, σημαίνει ότι ενδιαφέρομαι. Ότι ασχολούμαι μαζί του. Νοιάζομαι για εκείνον. Σημαίνει ότι αφιερώνω χρόνο και σε αρκετές περιπτώσεις αρκετό χρόνο. Παρατηρώ τι του αρέσει, προσέχω όταν μιλάει και προσπαθώ να καλύψω μία ανάγκη του. Αυτή είναι, κατά την ταπεινή μου γνώμη, η μαγεία των δώρων. Έστω κι αν κάποιοι την υποτιμούν. Και την γνώμη μου, και την εκ μέρους μου προσφορά δώρων, και τη μαγεία.

Υ.Γ.2 Όποιος επιθυμεί, μπορεί να διαβάσει την Χριστουγεννιάτικη υπόθεση εργασίας. Ναι, έχει περάσει ένας ολόκληρος χρόνος από την συγγραφή της συγκεκριμένης φανταστικής ιστορίας, αλλά νομίζω ότι διαβάζεται άκρως ευχάριστα! Όσοι δεν την έχετε διαβάσει, ρίξτε μια ματιά!

Υ.Γ.3 Η παρακάτω φωτογραφία, όσο απίστευτο και λυπηρό ακούγεται, απεικονίζει την Χριστουγεννιάτικη Αθήνα του 1960!!! Μα, τόσο πολύ αλλάξαμε; Είναι προφανές ότι έχουμε χάσει πολλά περισσότερα από όσο νομίζουμε. Μακάρι να μπορούσαμε να το αντιληφθούμε.

Υ.Γ.4 Βασιλόπιτα: τσεκ. Μπανόφι: τσεκ. Τι μένει; Μηλόπιτα, τιραμισού και μελομακάρονα! Λευτεριά στα γλυκά!

Υ.Γ.5 Δεν μπορώ άλλο Wham. Δεν μπορώ άλλο Last Christmas. Υπάρχουν καταπληκτικά Χριστουγεννιάτικα τραγούδια, γαμώ το κέρατό μου! Κ Α Τ Α Π Λ Η Κ Τ Ι Κ Α!