Η σημασία της αγωνιστικής συνέπειας

Έχουμε αναλύσει, με ένα κολοσσιαίο άρθρο, ότι άλλο μπάλα κι άλλο ποδόσφαιρο. Η μπάλα υποδηλώνει την τεχνική, το ποδόσφαιρο την τακτική. Η άμυνα είναι δουλειά και η επίθεση ταλέντο. Η τακτική φτάνει μέχρι τη μεγάλη περιοχή. Κατόπιν μιλάει η ικανότητα του παίχτη. Ας θυμηθούμε τον Μέσι. Η Μπαρτσελόνα δουλεύει ρολόι μέχρι την περιοχή του αντιπάλου. Εκεί αναλαμβάνει το ταλέντο του Αργεντίνου και κάνει πράγματα που κανένας προπονητής δεν μπορεί να διδάξει. Και ευτυχώς που δεν διδάσκονται, διότι το άθλημα θα είχε γίνει μπάσκετ: μόλις θα εμφανιζόταν ένας παίχτης με επιθετικό ταλέντο, δηλαδή σκοράρισμα, πρωτοβουλίες, δημιουργικότητα και εμπνεύσεις, θα τού τα αφαιρούσαν μονομιάς. Μολαταύτα, η αλήθεια είναι ότι φέτος ο Μέσι μεγάλωσε πολύ ως μέγεθος και η ομάδα κινείτο στους ρυθμούς του. Βέβαια, μια τέτοια κατάσταση όσο κολακευτική κι αν είναι για τον Μέσι, συνήθως δεν είναι καλό σημάδι για μια ομάδα. Προσοχή, όμως: αυτό δεν σημαίνει ότι έγινε ανώτερο μέγεθος από την Μπαρτσελόνα. Όποιος πιστεύει κάτι τέτοιο υποτιμά το σύστημα των Καταναλών και δεν νομίζω ότι μας έχει δοθεί δικαίωμα να προβούμε σε τέτοιες επιλογές. Ο Μέσι, λοιπόν, για τρίτη χρονιά πήρε στις πλάτες του το σκοράρισμα, καθώς και ένα μεγάλο μέρος του δημιουργικού τομέα, με αποτέλεσμα, όταν κλείσουν οι χώροι και ο Μέσι περιοριστεί, η Μπάρτσα να γίνεται λιγότερο επικίνδυνη. Όμως, η πραγματικότητα είναι ελαφρώς διαφορετική. Νομίζω ότι κακώς δίνουμε τόση βαρύτητα στην παρουσία, έστω απουσία, του Μέσι: ας μην ξεχνάμε ότι στο χόρτο βρίσκονται και δέκα συμπαίχτες του. Εξάλλου, τον Μέσι έκλειναν, με διπλά και τριπλά μαρκαρίσματα, πέρυσι και πρόπερσι. Αλλά η ομάδα πάντα έβρισκε την λύση, συχνά εκμεταλλευόμενη την αδύνατη πλευρά, διότι γνώριζε ότι θα υπάρχει κάποιος συμπαίχτης ξεμαρκάριστος. Και, σε αντίθεση με φέτος, πάντα τον αξιοποιούσε.

Επομένως, οφείλουμε να εξετάσουμε τα πράγματα υπό διαφορετικό πρίσμα. Για παράδειγμα, η μετατόπιση του Ινιέστα από τα χαφ στο αριστερό άκρο της επίθεσης έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο. Όσο ο Ινιέστα έπαιζε στα χαφ, το κέντρο ήταν πιο συμπαγές και η ανασταλτική λειτουργία καλύτερη. Μην ξεχνάμε ότι τα καλύτερα ματς η Μπάρτσα τα έκανε με τους Τσάβι και Ινιέστα στα χαφ, με τον Μπούσκετς να βρίσκεται λίγα μέτρα πίσω τους και τον Μέσι να λειτουργεί σαν ψευτοεννιάρι. Ένα άλλο πρόβλημα είναι η έλλειψη ακραίων επιθετικών που θα σκοράρουν εύκολα, αλλά και που θα πατάνε περιοχή με την μπάλα στα πόδια. Κι όμως, παρά το γεγονός ότι τα ακραία χαφ της Μπάρτσα δεν δίνουν ιδιαίτερο πλάτος στην επίθεση, συχνά η περιοχή έμενε άδεια. Ίσως διότι ο Βίγια και, κυρίως, ο Αλέξις Σάντσες μάλλον δεν ταίριαξαν πλήρως με το πνεύμα της Μπάρτσα και δεν αφομοίωσαν σε ικανοποιητικό βαθμό τον κοινό κώδικα που διέπει την ομάδα. Σημαντικός λόγος, επίσης, είναι η κούραση των παιχτών. Κι όχι, δεν εννοώ μόνο την σωματική, αλλά και τη νοητική. Κακό πράγμα ο κορεσμός. Μολαταύτα, το μεγαλύτερο  πρόβλημα της ομάδας είναι, πάντοτε κατά την άποψή μου, το γεγονός ότι επί Βιλαβόνα η Μπαρτσελόνα σταμάτησε να παίζει με συνέπεια κάθετο ποδόσφαιρο κι ως εκ τούτου έπαυσε να είναι καταιγιστική, ακόμα και απειλητική -θυμηθείτε το δεύτερο ματς με την Παρί, το πρώτο ματς με την Μίλαν, καθώς στο δεύτερο επικράτησε η μαγική αύρα, το εντός έδρας ματς με την Σεβίλλη και τα διπλά ματς με την Μπάγερν: ειδικά τον επαναληπτικό. Τα κάθετα σπριντ και οι κάθετες πάσες λιγόστεψαν, παρά το γεγονός ότι οι χώροι που της άφηναν οι αντίπαλοι ήταν οι ίδιοι. Επομένως, δεν άλλαζε ο τρόπος παιχνιδιού των αντιπάλων όταν αντιμετώπιζαν την Μπάρτσα, αλλά μάλλον η ίδια η Μπάρτσα. Κι από τη στιγμή που δημιουργείς ή απειλείς λιγότερο, μάλλον κάτι πάει στραβά. Φέτος, λοιπόν, αναλώθηκε κατά κύριο λόγο σε ένα παράλληλο ποδόσφαιρο, ίσως και για εξοικονόμηση δυνάμεων. Διατηρούσε την κατοχή, αλλά αυτή δεν συνοδευόταν πάντοτε με την απόλυτη πρωτοβουλία. Λες και η κατοχή λειτουργούσε σαν ένα είδος άμυνας. Ας το βαφτίσουμε επιθετικό κατενάτσιο.

Αυτό μπορεί να προέκυψε ως απόρροια της εύστοχης ανάγνωσης περί μέτριας ανασταλτικής λειτουργίας και ασθενούς αμυντικής γραμμής ή απλά ως αδυναμία διάτρησης της αγωνιστικής πανοπλίας του αντιπάλου. Κι εξηγούμαι ευθύς αμέσως. Ένα από τα μεγαλύτερα όπλα των Καταλανών ονομάζεται ανάκτηση κατοχής. Με το που χάνουν την μπάλα, πέφτουν σαν βαμπίρ πάνω στον αντίπαλο και την ξανακερδίζουν. Όμως, φέτος, σε αντίθεση με τις προηγούμενες σεζόν, το αμυντικό πλάνο δεν έλαβε μέρος με συνέπεια. Έστω ότι πέρσι υπήρχε η δικαιολογία του 3-4-3. Φέτος, όμως, που επανήλθε η διάταξη με τα δυο σέντερ μπακ (4-3-3, 4-6-0, ακόμα και 2-8-0), η άμυνα παρέμενε ασταθής. Υπάρχουν αρκετοί λόγοι που συνεισφέρουν στο πρόβλημα. Πρώτον, η ασθένεια του Βιλανόβα και η προσωρινή αντικατάστασή του από τον Ρόουρα. Δεύτερον, ο τρόπος παιχνιδιού της Μπάρτσα, με τα ακραία μπακ να αγωνίζονται πολύ ψηλά, και η εγγενής, όπως φαίνεται, αδυναμία της ομάδας στο ψηλό παιχνίδι και στα στημένα: μοιραία ο Μπούσκετς μετατρέπεται σε τρίτο σέντερ μπακ, αλλά πρέπει να τονίσουμε ότι η άμυνα που παίζει η Μπάρτσα στο τερέν της είναι σαφώς κατώτερη εν σχέσει με την ασφυκτική πίεση που ασκεί στο τερέν του αντιπάλου, καθώς η ομάδα, προφανώς λόγω οδηγιών, δεν δέχεται βοήθειες και τρεξίματα από τα ακραία χαφ. Τρίτον, το ντεφορμάρισμα του Πικέ για δεύτερη συνεχή χρονιά. Τέταρτον, οι τραυματισμοί του ηρωικού Πουγιόλ. Πέμπτον, η απουσία του υποτιμημένου Αμπιντάλ. Έκτον, και τελευταίο, η ανυπαρξία επιλογών, πράγμα που σήμαινε, σαν ένα είδος αγωνιστικής αλχημείας, την συχνή τοποθέτηση του Αντριάνο στο κέντρο της άμυνας. Και είναι προφανές, πιστεύω, ότι η έλλειψη εμπιστοσύνης προς την άμυνα, έστω την αμυντική γραμμή, επηρεάζει ουσιαστικά την επιθετική λειτουργία, καθώς η ψυχολογία σού επιβάλλει να ρισκάρεις λιγότερο.

Μένει, λοιπόν, να δούμε τα αντανακλαστικά της Μπαρτσελόνα -προφανώς αναφέρομαι αποκλειστικά στα των εμφανίσεων. Ήδη συζητείται, ελέω Κρόιφ, η αντικατάσταση του Βιλανόβα για λόγους υγείας, ενώ αρκετοί είναι εκείνοι που βιάζονται να προεξοφλήσουν ότι η μεταγραφή του Νεϊμάρ θα κάνει την Μπάρτσα πιο απρόβλεπτη και θα αποτελέσει σημαντικό στήριγμα στον Μέσι. Επιτρέψτε μου να μην συμμερίζομαι την αισιοδοξία τους, καθώς δεν είμαι βέβαιος ότι ο ποζεράς Βραζιλιάνος θα ταιριάξει απόλυτα με το σύστημα της Μπάρτσα.  Κι εδώ έγκειται η ουσία: η Μπαρτσελόνα, κατά την ταπεινή μου γνώμη, χρειάζεται μεταγραφικές επιλογές που συνάδουν με το mentality της ομάδας. Τέλος, ακόμα και να μην μπορέσει να πιάσει τα περσινά ή προπέρσινα στάνταρ, δεν πρόκειται να χάσει ούτε χιλιοστό από τη λάμψη της. Κι ας ουρλιάζουν κάποιοι για απομυθοποιήσεις και αποκαθηλώσεις.

Υ.Γ.1 Ο Βαλντές είναι υποτιμημένος τερματοφύλακας. Και το γράφω αυτό έχοντας σώας τας φρένας. Όχι, δεν είναι κλώνος του Όλιβερ Καν ή του Μπουφόν, δηλαδή κορυφαίου επιπέδου, αλλά συχνά ξεχνάμε κάτι πολύ σημαντικό. Ότι η Μπάρτσα δεν είναι απλά μια ομάδα που αποτελείται από πολύ καλούς ή φοβερούς ποδοσφαιριστές, αλλά, κυρίως, παίχτες που καταλαβαίνουν τη φιλοσοφία του οργανισμού και καταφέρνουν να εναρμονιστούν στο σύστημα. Στο αγωνιστικό πλάνο. Κι ο Βαλντέζ ταίριαξε σε άκρως ικανοποιητικό βαθμό με αυτή τη λογική. Πάρτε, για παράδειγμα, τον Αλέξις Σάντσες, ο οποίος είναι μπαλαδόφατσα. Κι όμως, ποτέ δεν έκανε χωριό με τους υπολοίπους. Ακόμα κι ο Φάμπρεγας, ο οποίος προέρχεται από τα σπλάχνα της ομάδας, εν τέλει δεν ταίριαξε ιδανικά με το σύστημα -ίσως διότι η επηρροή του Βενγκέρ αποδείχτηκε ισχυρότερη. Πάντοτε έμοιαζε, και πράγματι βρισκόταν, μια ταχύτητα πίσω. Ο Πέδρο, πάλι, νομίζω ότι αν τον βάλεις σε κάποια άλλη κοφυφαία ομάδα, π.χ. στην Μπάγερν Μονάχου, δεν θα βρίσκεται καν στον πάγκο. Κι όμως, στην Μπαρτσελόνα έχει ενεργό ρόλο! Ο Βαλντέζ, λοιπόν, δούλεψε, είχε υπομονή, βελτιώθηκε συνταρακτικά με την μπάλα στα πόδια και έκανε ακριβώς ότι του έλεγαν οι προπονητές τους. Εξάλλου, μιλάμε για έναν παίχτη που έχει καταγράψει 360 συμμετοχές με την πρώτη ομάδα. Τέλος, όποιος έχει πραγματικά παρακολουθήσει την Μπαρτσελόνα δεν μπορεί να μην αναγνωρίσει τη συμβολή του Βαλντέζ στο επιθετικό κομμάτι και στην ανάπτυξη. Επομένως, αυτοί οι αφορισμοί που συνοδεύουν την αποχώρησή του είναι άστοχοι και μάλλον υποδεικνύουν εμπάθεια.

Υ.Γ.2 Ο Γιάννης Χατζηνικολάου, άρτι απολυθείς από την τεχνική ηγεσία του Ηρακλή, δήλωσε ότι είναι Αρειανός. Νταξ, το ξέραμε. Κι ο Ηλιάδης, ο νέος Πρόεδρος της Π.Α.Ε. Άρης, φαίνεται ότι διώχνει τον Σούλη Παπαδόπουλο, για να τον αντικαταστήσει με τον Χατζηνικολάου. Και ερωτώ: με ποιο κριτήριο να φύγει ο Σούλης και με ποιο κριτήριο να έρθει ο Χατζηνικολάου; Αν το βασικό κριτήριο για να έρθει ο Χατζηνικολάου είναι τα οπαδικά του αισθήματα, τότε, κύριε Ηλιάδη, προτιμήστε εμένα. Είμαι ομορφόπαιδο, μορφωμένος, αλάνι, καλοφαγάς, καραμπουζουκλής και γνήσιος Αρειανός. Υπογράφω με δύο χιλιάρικα το μήνα και έρχομαι πετώντας -όχι, δεν εννοώ με αεροπλάνο. Εν τέλει, αν δεν θέλετε εμένα, φέρτε πίσω το Χατζάρα. Εννοείται μαζί με το ιππικό. Κι αν το ιππικό είναι απασχολημένο, κάντε αυτό που επιθυμεί η συντριπτική πλειοψηφία των φίλων του Άρη: κρατήστε τον Σούλη.

Υ.Γ.3 Η Ευρώπη φλέγεται. Ο Φαλκάο υπέγραψε στην Μονακό. Η Τσέλσι ενδιαφέρεται για Καβάνι. Η Ρεάλ ψάχνει προπονητή. Κι ο Σουάρες έκανε άνω κάτω την Λίβερπουλ. Ωραία πράγματα. Και στην Ελλάδα; Υπομονή μέχρι την επόμενη ανάρτηση.