Το τετράγωνο της μελιτζάνας: υπομονή ή ανοχή;

Η όλη κατάσταση μου θυμίζει την πρόσληψη Σάντος από τον Παναθηναϊκό. Η ομάδα είχε κάνει άσχημο ξεκίνημα και κάποιοι φωστήρες έσπευσαν να τον κρεμάσουν από τα αυτιά. Το αποτέλεσμα ήταν να έρθει ο Μαρκαριάν και μαζί του τα πολυπόθητα αποτελέσματα. Αυτό που αρκετοί δεν γνωρίζουν ή τεχνηέντως αμελούν, είναι ότι ο Μαρκαριάν πάτησε πάνω στη δουλειά του Σάντος. Μια δουλειά που απέδωσε καρπούς σε μεταγενέστερο επίπεδο κι όχι από το πρώτο φιλικό παιχνίδι της χρονιάς. Λες και στη ζωή ό,τι κάνουμε αποδίδει σε πρώιμο στάδιο. Εμείς, όμως, θέλουμε άμεσα οφέλη, άμεσα κέρδη, άμεσες επιτυχίες. Αυτό είναι ανέφικτο και δονκιχωτικό. Είναι ουτοπικό. Ως απόρροια των παραπάνω κυνηγάμε το παροδικό. Το εφήμερο. Όπως ένας άνθρωπος που επενδύει στο χρηματιστήριο και περιμένει σε μια βδομάδα να διπλασιάσει τα χρήματά του ή ένας παίχτης στοιχήματος που ποντάρει δέκα ευρώ και κυνηγάει 1000. Αστεία πράγματα. Θα πρέπει να γνωρίζουμε, όμως, ότι το εφήμερο δεν υποδηλώνει διάρκεια. Σε καμία των περιπτώσεων. Για να λειτουργήσει κάποιο εγχείρημα, σχέδιο, πλάνο, οποιασδήποτε μορφής και επιπέδου, χρειάζεται χρόνος. Σαν να φυτεύεις, σήμερα, στον κήπο, σπόρους μελιτζάνας και να πηγαίνεις να τσεκάρεις την επόμενη μέρα αν έχει πετάξει καρπούς. Θα έχει πετάξει; Όχι, βέβαια. Και για να έχουμε καλό ερώτημα: με ποια προοπτική φυτεύεις τους σπόρους μελιτζάνας; Έχουμε πει ότι με μηδενική πίστωση χρόνου, δεν χτίζεις ούτε ένα τοιχάκι με Lego. Θυμηθείτε την πρώτη σεζόν του Σάντος στον Π.Α.Ο.Κ. και την επιτυχή στήριξη του Ζαγοράκη στο πρόσωπό του.

Και πάμε στον Άρη. Ο Άρης έχει περάσει πολλά δεινά. Παρόλα αυτά, στεκόμαστε διπλά στον Θεό του Πολέμου. Δεν τον αφήνουμε. Κι όχι μόνο αυτό, αλλά το οπαδικό και φίλαθλο κίνημα παραμένει σε εγρήγορση. Κι ας (εξακολουθεί να) υφίσταται μια αξιοπερίεργη κατάσταση. Το πρόβλημα που εντοπίζω είναι διττό. Το πρώτο σκέλος έχει να κάνει με τις πίκρες των οπαδών. Θεωρούν ότι επειδή συμπορεύονται με την ομάδα και έχουν περάσει δύσκολες καταστάσεις, έχουν το δικαίωμα να ασκούν κριτική και να κάνουν το κομμάτι τους. Τρανό παράδειγμα αποτελεί ο Σούπερ 3 που νομίζει ότι συνιστά τον μοναδικό κυμματοθραύστη της ομάδας. Δυστυχώς, για όλους μας, νομίζει λάθος. Το δεύτερο σκέλος έχει να κάνει με τις χαρές που παίρνουν οι οπαδοί. Θεωρούν ότι η συνεισφορά τους στην επιτυχία είναι πολύ μεγάλη κι ως εκ τούτου θέλουν να έχουν άποψη για τα πάντα και τους πάντες. Πάμπολλα τα παραδείγματα. Εντούτοις, η άγνοια μας συνεχίζεται. Υπενθυμίζω ότι η ομάδα που υποστηρίζουμε δεν μας ανήκει. Και πάμε στο ρεζουμέ. Ο Δημήτρης Δραγώγιας, εύστοχα ως συνήθως, αναφέρει: «Όμως, πού αρχίζουν και πού τελειώνουν οι αναφαίρετες ελευθερίες της εξέδρας; [...] Μέχρι όσους διαμαρτύρονται γιατί ακολουθώντας στην ομάδα στα εύκολα, αλλά κυρίως τα δύσκολα, μάλλον έχουν κερδίσει το δικαίωμα στην κριτική. [...] Στην Ελλάδα αρκεί το οπαδόσημο. Αυτό που απονέμεται μόνο χάρη στην πιστή και ανελλιπή παρουσία στη θύρα των φανατικών».

Η τωρινή κατάσταση που βιώνουμε στον Άρη, θεωρείται από αρκετούς δύσκολη και ανησυχητική. Διαφωνώ. Ήταν φυσιολογική και πλέον είναι παραφυσική. Τόσο απλά. Θυμάστε που λέγαμε για νοητική κούραση; Χρειάζεται χρόνος για να αφομοιώσουν οι παίχτες τη φιλοσοφία του εκάστοτε προπονητή. Εν αντιθέσει, με τους περισσότερους οπαδούς που, επειδή πληρώνουν -αν πληρώνουν- εισιτήριο, πιστεύουν ότι μέσα σε ένα 90λεπτο μπορούν να απαξιώσουν μια ολόκληρη ποδοσφαιρική ομάδα. Όχι οποιαδήποτε ομάδα. Την αγαπημένη τους ομάδα. Κι ας έχει δώσει αυτή ελάχιστα επίσημα παιχνίδια. Και κάπου εδώ ανατέλλει η -εύλογη πιστεύω- απορία μου: ο λαός του Άρη είναι υπομονετικός ή ανεκτικός; Απαντήσεις είναι εξαιρετικά δύσκολο να δοθούν. Εξαρτάται τις παραμέτρους που θέτει ο καθένας. Για παράδειγμα, αν εξετάσουμε το ζήτημα με βάση τους τίτλους, τότε ναι, είμαστε υπομονετικοί. Αν, όμως, το αποσαφηνίσουμε με κριτήριο τα άμεσα αποτελέσματα, τότε είμαστε ανεκτικοί. Μάλιστα, σε αυτή την περίπτωση, είμαστε υπέρ το δέον ανεκτικοί. Θα έπρεπε ήδη να έχουμε μαζέψει τουλάχιστον 15 βαθμούς. Δεν το κάναμε; Τότε πρέπει να φύγει ο προπονητής, ο σεκιουριτάς κι ο πασατεμποτζής. Η ζωή, όμως, όπως έχουμε πει πολλάκις, δεν κρίνεται μόνο από τα αποτελέσματα.

Το ξέρω ότι δεν είμαι τόσο καλός στον γραπτό (και προφορικό) λόγο. Ο βαθμός στις σχολικές εκθέσεις σπάνια υπερέβαινε το 14. Έκτοτε, θα μου πείτε, έχουν περάσει αρκετά χρόνια. Πράγματι έτσι είναι. Κάτι παραπάνω έμαθα. Ο Κάνθαρος, λοιπόν, όντας φίλαθλος/οπαδός αράδιασε τις απόψεις του. Ωστόσο, θεωρώντας ότι δεν σας έχω πείσει, τουλάχιστον αρκετούς εξ υμών, ένεκα αδυναμίας ορθού χειρισμού της ελληνικής γλώσσας, θα αραδιάσω κάποιες παραθέσεις ανθρώπων που ασχολούνται ή έχουν ασχοληθεί με το ποδόσφαιρο. Ξεκινάμε με την άποψη του Νέτο: «Είναι πολύ σημαντικό για μια ομάδα να μπορεί να διατηρεί τον κορμό της, δεν πρέπει να αλλάζουν κάθε τόσο προπονητές και ποδοσφαιριστές γιατί αλλιώς δεν γνωρίζουν την ομάδα και δεν μπαίνουν στο κλίμα». Δεν σας έπεισε η πλευρά του ποδοσφαιριστή; Για να εξετάσουμε την σκοπιά του προπονητή. Το βήμα στον Ρίνους Μίχελς: «Και ήττες θα υποστείς και αγωνιστικές σφαλιάρες θα φας, αλλά με μαθηματική ακρίβεια θα φτάσεις ψηλά. Εάν κάθε οκτώ και δέκα μήνες απολύεις τον προπονητή, δεν θα έχεις ποτέ τύχη». Ο Άρης, άραγε, κάθε πόσους μήνες απολύει τον εκάστοτε προπονητή; Ανεβαίνουμε στην ιεραρχία. Πάμε στα υψηλά κλιμάκια. Στα προεδριλίκια. Τι πιστεύει ο Λουκάς Μπάρλος; «Όταν ο προπονητής νοιώθει από πάνω του σφιχτό κολάρο να τον πνίγει, δεν μπορεί να δουλέψει». Το κολάρο στο λαιμό του Τσιώλη ήταν χαλαρό ή σφιχτό; Ρητορικό το ερώτημα. Και φτάνουμε στην αθλητική δημοσιογραφία και σε έναν άξιο εκπρόσωπο αυτής, τον Δημήτρη Δραγώγια: «Για την ομάδα του Σάκη Τσιώλη, που εξακολουθεί να αγνοεί τη νίκη στο πρωτάθλημα, δεν λείπει η ποιότητα, όσο το άγχος για γρήγορα αποτελέσματα. Η πίεση είναι μεγάλη και διογκώνεται περισσότερο, όσο λιγοστεύει η υπομονή».

Περιεργαστήκαμε το τετράγωνο της μελιτζάνας, έχοντας τέσσερις ανθρώπους, που φέρουν συγκεκριμένη ιδιότητα, να λειτουργούν σαν πλευρές του σχήματος: ποδοσφαιριστής, προπονητής, Πρόεδρος και δημοσιογράφος. Σε τι συμπέρασμα κατέληξαν; Τι αποφάνθηκαν; Ότι χρειάζεται απαραίτητα πίστωση χρόνου. Θυμηθείτε το κέικ της υπομονής και τον τέταρτο παράγοντα. Όσο και να ψάξει κανείς στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο, σπάνια θα βρει δηλώσεις ποδοσφαιράνθρωπων που να υποστηρίζουν το αντίθετο. Σκεφτείτε ότι είστε υπάλληλος σε μια εταιρία και κάθε λίγο και λιγάκι αλλάζει ο προϊστάμενος. Θα μπορέσετε να αποδώσετε τα αναμενόμενα; Να επιδείξετε τις ικανότητές σας; Να επιτύχετε συνέπεια; Θα μπορέσετε να διεκπεραιώσετε τα καθήκοντά σας, όταν είστε υποχρεωμένοι να εργάζεστε σε ένα πλαίσιο υψηλής πίεσης και χαμηλής αυτοπεποίθησης; Όταν το στάτους κβο του εργασιακού περιβάλλοντος και οι απαιτήσεις αυτού αλλάζουν με ταχύτητα Όβερμαρς; Οι απαντήσεις τείνουν προς το όχι. Αυτό που αγνοούν οι περισσότεροι είναι ότι ο Άρης, και ο κάθε Άρης, συνιστά εταιρία. Ανώνυμη εταιρία. Ποδοσφαιρική ανώνυμη εταιρία (Π.Α.Ε.). Επομένως, πώς γίνεται το πρώτο πράγμα που αλλάζει, όταν μια ομάδα δεν τσουλάει καλά στο χόρτο, να είναι ο προπονητής; Θυμηθείτε τον προϊστάμενο που λέγαμε παραπάνω. Αφού οι περισσότεροι (υποτίθεται ότι) δεν επιθυμούν βιαστικές αλλαγές. Φαίνεται πως άλλο να το λες κι άλλο να πρέπει να το κάνεις. Να το εφαρμόσεις. Άλλο να αποτελείς μέλος της εταιρίας κι άλλο να λειτουργείς εκτός οργανισμού. Σε μια τέτοια περίπτωση ο καθείς λέει ό,τι γουστάρει. Πώς, όμως, θα αποδώσουν οι υπάλληλοι, ήτοι οι ποδοσφαιριστές; Σίγουρα ο προπονητής αποτελεί μοναδιαία οντότητα. Ως εκ τούτου, αντιπροσωπεύει το εξιλαστήριο θύμα. Το πιο εύκολο είναι να τον διώξεις. Από πότε, όμως, η ευκολία συνάδει με την ορθότητα και τη λογική; Εν προκειμένω, το χειρότερο είναι η στάση των οπαδών και δη των οργανωμένων. Επ' αυτού, ξαναδιαβάστε την δεύτερη παράγραφο. Ανοίγω παρένθεση. Θα πρέπει να ξέρουμε ότι όταν λέμε οργανωμένοι, εννοούμε ακριβώς αυτό: οργανωμένοι. Σε όλα ή έστω στα περισσότερα. Μάλιστα, θα παρομοίαζα την λειτουργία τους με αυτή των πολιτικών. Όπως οι πολιτικάντες προασπίζουν τα κομματικά και προσωπικά τους συμφέροντα εις βάρος της πατρίδας, έτσι και οι οργανωμένοι βάζουν την ομάδα σε δεύτερη και τρίτη μοίρα. Κλείνει η παρένθεση. Το χείριστο, όμως, αντικατοπτρίζεται στην τεράστια αλήθεια που εκστομίζει ο Όσκαρ Γουάιλντ: «Επειδή όλο και λιγότεροι πια κάνουν το σωστό, συνηθίσαμε να το θεωρούμε λάθος». Και πιστέψτε με ότι η παραπάνω ρήση ισχύει σε όλο το φάσμα της ζωής. Μπορούμε να στραφούμε προς τη σωστή κατεύθυνση; Θέλουμε να στραφούμε προς τη σωστή κατεύθυνση; Πρωτίστως ως άνθρωποι και κατόπιν ως φίλοι της ομάδας που υποστηρίζουμε; Σας εγγυώμαι ότι δεν θα χάσουμε. Μόνο τότε θα γευτούμε (αυθεντικό) τιραμισού.

Υ.Γ.1 Ο Τσιώλης ήθελε να πετύχει σαν τρελός και παλαβός. Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι είναι άμοιρος ευθυνών. Ούτε δικαιολογείται για αυτά που (δεν) είδαμε στο χορτάρι. Πιθανολογώ ότι παρασύρθηκε από κάποια πράγματα (π.χ. το περσινό νικηφόρο σερί). Ακολούθησε λανθασμένη επικοινωνιακή πολιτική. Δεν καταστάλαξε γρήγορα σε συγκεκριμένο αγωνιστικό πλάνο. Δεν μπόρεσε να υποτάξει την πίεση. Και μόλις πήρε πρέφα τις φουρτούνες του Άρη, άρχισε η αντίστροφη μέτρηση -δεν πρόλαβε να διορθώσει τα κακώς κείμενα. Εμένα, πάντως, μου έβγαζε μια δίψα και μια αυτοπεποίθηση, έστω και υπερβολική. Τον πίστευα. Και είμαι σίγουρος ότι θα πετύχαινε. Εντούτοις, ξέρετε τι εισέπραξα; Ότι ο περισσότερος κόσμος τον ήθελε. Κι ας γνώριζε τις άστοχες δηλώσεις του. Κι ας έβλεπε ότι η ομάδα δεν τσουλάει καλά στο χόρτο. Αυτό λέγεται πίστωση χρόνου. Υπομονή κι όχι ανοχή. Η κριτική δεν αντιμάχεται της εμπιστοσύνης. Το ένα αλληλοσυμπληρώνει το άλλο. Προσοχή: η καλοπροαίρετη κριτική. Πώς θα περιέγραφα, λοιπόν, με ελάχιστες λέξεις την θητεία του Τσιώλη στον πάγκο του Άρη; Παλέψαμε να τον φέρουμε, όσο πιο γρήγορα μπορούσαμε, το παρουσιάσαμε ως επιτυχία και λύσαμε την συνεργασία μετά από συνολικά έντεκα επίσημα ματς. Τόσο πολύ έκατσε. Σκεφτείτε να μην τον θέλαμε κιόλας. Μπούρου μπούρου στην πλατεία Κουμουνδούρου.

Υ.Γ.2 Τις προάλλες, ο θείος μου, ακριβώς μετά το ματς με τον Π.Α.Ο.Κ., πέτυχε τον Γιάτσεκ Γκμοχ στο κέντρο της Αθήνας. Τον ρωτάει: «Γιάτσεκ, τι γίνεται με τον Τσιώλη;». Ο σαγόνιας αποκρίνεται: «Ο Σάκης είναι καλό παιδί και καλός προπονητής, αλλά έχει να διαχειριστεί μεγάλο ρόστερ. Είναι δύσκολη η επικοινωνία. Επίσης, θέλει χρόνο για να τους μάθει όλους. Λογικό είναι να κάνει δοκιμές». Μόλις μου έγινε γνωστή η συνομιλία, το πρώτο πράγμα που σκέφτηκα είναι οι δοκιμές του Φερέιρα που έλαβαν μέρος πέρυσι και στην αρχή της φετινής σεζόν. Πώς να ρολάρει, άραγε, η ομάδα του -πρώην μυρουδιά και νυν προπονηταρά- Φερέιρα την δεδομένη στιγμή;

Υ.Γ.3 Για το νέο προπονητή δεν έχω να πω κάτι. Δεν τον ξέρουμε, δεν μας ξέρει. Θα τον μάθουμε, θα μας μάθει. Ας ελπίσουμε ότι η επιλογή του έγινε με ορθολογικά και ρεαλιστικά κριτήρια. Το προφανή στοιχεία που τον συνοδεύουν είναι τα προπονητικά του νιάτα και οι φιλοδοξίες του. Ελπίζω να μην προβούμε σε υπερβολές, αν και απ' ό,τι βλέπω ήδη έχουμε μπει σε τροχιά. Κάποιο site τον παρομοίασε ως τον Πολωνό Γκουαρντιόλα. Ρε, είστε λακαμάδες; Όπως είπε ένας φίλος του Άρη: «Τα λίγα λόγια ζάχαρη και τα καθόλου μέλι».

Υ.Γ.4 Παντοδύναμο κομμάτι. Από τους Dimmu Borgir.